Ik weet niet eens waar ik moet beginnen met dit verhaal, maar laat ik gewoon gaan schrijven. Het moet. Mijn maat is vol! Ik ben zo ongelooflijk kwaad.
Op Johan Derksen? Ja, maar dan ook op René van der Gijp, Steven Brunswijk, Wilfred Gené en Özkan Akyol. En op Johnny die Mol, Ali B, Jeroen Rietberger, Marco Borsato en Frans van Drimmelen. En op mijn eerste werkgever, een bandlid van mijn ex, een andere ex, en die studiegenoot die jarenlang deed alsof ik bijzonder voor hem was. Eigenlijk op alle mensen die misbruik maken van hun positie tegenover een ander, door bij de ander een grens over te gaan in gedrag. De ander te intimideren of zelfs te misbruiken.
Ik was al boos na de uitzending van BOOS. Omdat alles terug kwam. Alles wat ik zo zorgvuldig had verstopt. Mijn partner schrok zich ellendig, nadat ik hem uit de doeken deed wat mijn #metoo verhalen zijn. Maar het hielp hem ook. Te begrijpen wat mij al die jaren van onze relatie in de weg heeft gezeten.
Waarom het mij zo diep raakt, die gebeurtenissen? Daar ligt nog meer aan ten grondslag. Een jeugd zonder liefde en warmte bijvoorbeeld. Al van jongs af aan het gevoel geen knuffel of liefde waard te zijn. Waardoor ik wellicht sneller geneigd was in te gaan op een beetje aandacht, hoe serieus of vrijblijvend ook. Maar dit maakt mij geen dader. Want, zoals Iva Bivanic, psycholoog en directeur van het Centrum Seksueel Geweld, het stelt in het actuele nummer van Linda: “Waar het om gaat is dat er geen enkel verhaal is waarvan wij mogen zeggen: is dat alles? Victim blaming is namelijk precies het probleem als seksueel misbruik uitkomt. Het is de enige misdaad, waarbij het slachtoffer het gevoel krijgt dat hij of zij de dader is.”
Even terzijde, maar dat themanummer van Linda; hoe schaamteloos de familie De Mol hier weer met de eer probeert te strijken, zelfs financieel gewin weet te halen uit deze situatie, omdat dit thema nu eenmaal ‘trending’ is. John heeft zelf een stal vol grensoverschrijdend personeel, maar rept sinds de BOOS-uitzending met geen woord meer over deze zaak, en zus Linda slaat er nog even een slaatje uit? #%*&@! Ik slik mijn krachtterm liever even in.
Maar het gaat me niet eens meer om de namen, de individuen. Het gaat mij om het schaamteloze, collectieve weglachen van de ‘anekdote’ van Derksen. En om de vragen en opmerkingen die erop volgden: “Hoe groot was die kaars?” Of: “Ze mag nog blij zijn dat het geen honkbalknuppel was.” En dat Derksen nu zijn verhaal afzwakt: who cares? Er is al om gelachen, en je hebt het al afgedaan als jeugdzonde. Je was immers 24 en het waren de jaren ’70. Nou en, sukkel! En andere sukkels aan de tafel. Het gaat er ook niet om hoe dit juridisch zal worden beoordeeld en of dit ‘technisch gezien’ en verkrachting is. Het feit alleen al dat de heren aan tafel, én de redactie gisteren gemeend hebben dat een advocaat aan de telefoon deze situatie nog enigszins kon verzachten (“In die jaren was dit niet strafbaar, en pas recentelijk is bepaald dat misbruikzaken niet verjaren.” Nou en?!), zegt mij genoeg over de ridicule ‘mannencode’ die er kennelijk heerst. En niet alleen bij dit programma, maar in een groot deel van onze samenleving. Gisteravond las ik met verbijstering reacties van mensen (vooral mannen) die ook vonden dat dit werd overdreven, dat het ‘woke gezeur’ was en dat het toch al 50 jaar geleden was… Er zijn dus veel meer mensen die er zo over denken, en dát maakt mij het meest kwaad. Want deze mensen hebben vaak zelf ook kinderen. Is het dan ook ‘woke gezeur’ als die vrouw je eigen vrouw was? Of je dochter, straks je kleindochter? Zelfs je buurmeisje? Mag je zoon onder het mom van kwajongensstreek een andere jongen best seksuele grappen toeroepen? Of een meisje in haar billen knijpen en daarbij een rotopmerking in haar oor fluisteren. Het stelt allemaal niets voor? Moet kunnen?
‘Mannencode’. Het woord las óók in de Linda 214. Waarin schrijver Henk van Straten uitlegt dat deze code bestaat om de ‘tribe’ bij elkaar te houden. Quote: “Een man zonder bescherming van andere mannen, was vroeger ten dode opgeschreven.” Of: “Wat je niet wilt zijn, is een zonderling. Wat je wel wilt zijn: one of the guys.” Nou, goed gedaan hoor mannen. Op deze manier komen we er wel. En dan ook nog eindigen met: “Iets aankaarten is soms moediger dan zwijgen en wegkijken.” Soms? Serieus?
Is dít nog altijd de code die bepaalt wanneer iets grensoverschrijdend is, en wanneer het ‘wel moet kunnen’? Het spijt me heren, maar als één van je vrienden over de schreef gaat, en jij weet dit, dan zwijg je niet. Want je wilt toch geen onderdeel zijn van een tribe die slachtoffers maakt die hun leven lang moeten lijden onder het misbruik dat hen is aangedaan? Stoer hoor: “ik was erbij” Get real!
Kwaad dus, hierop. Op deze onrechtvaardigheid. Deze cultuur die zowel mannen als vrouwen in stand houden. Heb je de uitzending van Vandaag Inside gisteren gezien? Een aflevering waarin Derksen zijn verhaal wat afzwakte, waarin Akyol ook begrip wist op te brengen voor Johan en voor Johnny, want ja, je kunt ‘zomaar beschuldigd worden en belasterd’. Een aflevering waarin René van der Gijp zijn onsmakelijke travestie-act nog eens bejubelde en uitlegde hoeveel moeite hij daarvoor had moeten doen en dat hij het nog steeds een goeie grap vond. Waarin hij tevens pleitte voor het niet meer live uitzenden van het programma, zodat ze dit soort dingen voortaan konden schrappen; hij had geen zin meer in gedoe.. Ach jongen toch… Maar hoe verbaasd was ik over het publiek? Behoorlijk veel vrouwen die rondom de tafel zaten en gewoon (zenuwachtig) meelachten met de heren?! Ik schreeuwde ze vanaf de bank nog toe: “Dames sta op! Loop weg of zeg iets, maar pik dit niet!” Maar ze bleven zitten. Stil, of lacherig. Waarom? Ik kraak mijn hersens er nog altijd over. Waarom pikten jullie dit? En de heren die jullie flankeerden? Waarom stonden jullie niet op voor jullie vrouwen, vriendinnen? Slachtoffers in het algemeen?
Macht… Mannen mogen er schaamteloos mee pronken en het vergoelijkt veel van hun gedrag. Vrouwen zijn al snel een heks, feeks. In de discussie over het seksueel misbruik bij D66 werd de rol van Kaag belangrijker geacht dan de rol van Van Drimmelen of de bestuursvoorzitter Everhardt (wiens excuses pas echt laat kwamen en die nota bene de inhoudt van het rapport kent). Niemand wil geloven dat Kaag het rapport niet kent en iedereen vindt dat zij verkeerd heeft gereageerd. Hé, ik ga niet zeggen dat ze schadeloos is, maar het gaat me om de hoeveelheid onsmakelijke kritieken via social media. Ik reageerde op een post hierover met de vraag: “Waarom zo reageren op iemand die tenminste met een verklaring komt. Van John de Mol hebben we nog altijd geen verklaring en geen excuus.” Nou nou… Ik mocht vooral de vrouw-kaart niet spelen, De Mol had toch meteen gereageerd in de BOOS-uitzending, Kaag enkel onder druk van media. Pardon? De Mol níét onder druk van media? Zijn reactie kwam spontaan bij hem op? En wat heeft hij sindsdien dan nog verklaard? Geen enkel woord. En hij laat zijn zus het opknappen met een misplaatst themanummer. Zo, ook weer afgevinkt.
Gisteren, toen de heren van VI zelf ook even klaar waren met hun eigen ophef, gingen ze over op een item van minister Van der Wal – Zeggelink, die moeizaam uit haar woorden kwam in een kwestie. Weer een vrouw, weer een lacherige toon. Over vrouwenvoetbal zijn ze niet mals, Derksen had het over ‘meisje Kaas’ en zo kan ik nog wel even doorgaan. Ja, ik speel wél de vrouwen-kaart. Én de slachtofferkaart. Slachtoffers van misbruik zijn vaak genoeg ook jongens en mannen en dat is net zo kwalijk. Maar onderwerp van ongefundeerde, minachtende kritiek zijn veel vaker vrouwen. Vrouwen met macht. Politici, topsporters en deskundigen aan tafel. We worden nog altijd minder serieus genomen. Eergisteren werd tevens bekend dat het vrouwenquotum in de top nog altijd bij lange na niet wordt gehaald. En ook daar geven we vrouwen zelf de schuld weer van.
Kwaad, verontwaardigd, verdrietig en leeg. Dat is wat ik nu ben. En ik verwacht op dit artikel de nodige ongezouten, ongefundeerde, vrouw-minachtende reacties. Maar als je wegkijkt en onderduikt, draag je bij aan het systeem. Dus ik sta op en ik spreek me uit. Ja, #metoo! En ja, Johan Derksen, op het moment dat jij op tv jouw anekdote van 50 jaar geleden lacherig uit de doeken doet, dan kwets je wel degelijk álle andere slachtoffers van seksueel misbruik, die thuis zitten te kijken. Dit gaat niet over een verjaarde situatie in een bepaalde tijdsgeest. Dit gaat over jouw totale afwezigheid van realiteitszin en empathisch vermogen. En daar spreek ik me over uit. Slachtoffers van misbruik hebben levenslang. Worden voor altijd beperkt in hun verdere leven. Voor de één is de impact groter dan voor de ander, maar het blijft je altijd bij. En het wordt iedere keer opgerakeld, als de zoveelste idioot zich vergrijpt, of erover grapt. Punt!
Juud schrijft... 